Ζούμε σε μια μάλλον φιλελεύθερη εποχή. Δεν ξέρω βέβαια αν ο
φιλελευθερισμός αυτός είναι εξέλιξη των κοινωνιών προς κάτι καλύτερο, μια
στροφή προς το σεβασμό της ελευθερίας ή αν είναι in να είσαι φιλελεύθερος. Γύρω μας πολλοί νέοι άνθρωποι μάχονται,
υποστηρίζουν με επιχειρηματολογία και σθένος όχι μόνο τα δικά τους δικαιώματα
αλλά και των άλλων, των μειονοτήτων, των αδυνάτων, των παρεξηγημένων, των
κοινωνικά αποκλεισμένων, των περιθωριακών. Ψαχνόμαστε, διαβάζουμε, ακούμε για
να μην λέμε και λόγια του αέρα. Κι όταν έρθει η στιγμή, στο τραπέζι ενός καφέ,
σε μια ταβέρνα, σε ένα φιλικό σπίτι και ακόμη πιο συχνά κάτω από ένα post στο
facebook, στο tweeter κτλ
εκφράζουμε τον φιλελευθερισμό μας αμφισβητώντας τις παλαιές αξίες, τους
συντηρητικούς γονείς μας, την πουριτανική κοινωνία που μας γαλούχησε, τα
θρησκευτικά στεγανά που μας περιόρισαν και την ξενοφοβία που μας έκανε
κλειστούς και απόμακρους σε οτιδήποτε αλλότριο. Μήπως όμως τελικά υπερασπιζόμενοι
με τόσο σθένος τον φιλελευθερισμό, καταντάμε να γινόμαστε πιο σκληροπυρηνικοί
και άκαμπτοι κι από τους ίδιους τους συντηρητικούς που στήνουμε στη γωνία;
Έτσι ΠΡΕΠΕΙ να είναι τα πράγματα. Έτσι ΠΡΕΠΕΙ να λειτουργεί
πια η κοινωνία και ο άνθρωπος. Μα τα πρέπει, τα βάζουν οι άλλοι, οι πουριτανοί,
οι παλαιολιθικοί. Τι δουλειά έχουν στο λόγο του φιλελεύθερου; Αν αμφισβητούμε
την ύπαρξη και την αξία του πρέπει των άλλων, τότε γιατί έχουμε ανάγκη να
βάλουμε κι εμείς ένα πρέπει ; Για να παγιώσουμε τη γνώμη μας; Μα αν κανείς
πρέπει να είναι φιλελεύθερος που είναι η έννοια της ελευθερίας;
Από την άλλη, διαμορφώνουμε
τη γλώσσα και διαμορφωνόμαστε μέσα από αυτήν, σκέφτομαι ότι, ναι, για να
δείξεις ότι υπάρχεις ως ομάδα, ως φιλελεύθεροι νέοι, ως λιμπεραλιστές της αλλαγής
και για να ασκήσουμε πίεση, θέλοντας και μη χρησιμοποιούμε λέξεις και φράσεις
που είναι όντως παγιωμένες και άκαμπτες. Όμως, αυτό είναι ειρωνικό, δεν είναι;
Να ακυρώνεις με το λόγο σου τις ίδιες τις αξίες που υποτίθεται ότι αυτός
πρεσβεύει;
Αν κανείς λοιπόν σκεφτεί για τον εαυτό του, για τη γλώσσα
που χρησιμοποιεί, θα δει πόσο απόλυτα τα κάνουμε όλα να φαίνονται. Πόσο
εγκλωβιζόμαστε στο «είναι», στο «πρέπει», στο «είσαι ρατσιστής», «είσαι
συντηρητικός», «είσαι λάθος», «είσαι κακός».
Όταν ονομάζεις κάποιον με αυτόν τον τρόπο δεν κάνεις στην πραγματικότητα
αυτό που κάνουν κι εκείνοι; Οι ρατσιστές; Οι συντηρητικοί; Οι
παλαιολιθικοί; Τι περιθώρια αλλαγής
αφήνουν όλες αυτές οι ταμπέλες; Πόσο αμείλικτες και αμετάβλητες είναι;
Πόσο δύσκολο είναι να αλλάξουμε τη γλώσσα μας και να την
κάνουμε ζωντανή, μια γλώσσα που αλλάζει, που «φαίνεται» και δεν «είναι»;
Νίκη Δεδούση - Ψυχολόγος