Οι Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες και τα χαρακτηριστικά τους...

Σήμερα, αν και λίγο καθυστερημένα, λέω να σας βοηθήσω να μάθουμε, όλο και περισσότεροι ελπίζω, τι δηλώνει ο όρος "Μαθησιακές Δυσκολίες":

Μια μαθησιακή δυσκολία είναι μια διαταραχή που επηρεάζει την επεξεργασία αλλά και τη δυνατότητα χρήσης της γλώσσας και μπορεί να οδηγήσει σε δυσκολίες στην ακουστική επεξεργασία, την ομιλία, την ανάγνωση, τη γραφή αλλά και τα μαθηματικά. Οι μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες έχουν συνήθως μέσο ή υψηλό δείκτη νοημοσύνης κι έτσι φαίνεται να υπάρχει ένα χάσμα μεταξύ των ικανοτήτων του παιδιού και τη σχολική του επίδοση.
Οι μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες εμφανίζουν ένα ή περισσότερα από τα ακόλουθα βασικά χαρακτηριστικά:

1) Αναγνωστικές δυσκολίες (αποκωδικοποίηση ή/και κατανόηση)

2) Δυσκολίες παραγωγής γραπτού λόγου

3) Υποεπίδοση στα μαθηματικά

Δευτερεύοντα χαρακτηριστικά φαίνονται να είναι οι φτωχές κοινωνικές δεξιότητες, η έλλειψη προσοχής, η υπερκινητικότητα καθώς και τα προβλήματα συμπεριφοράς.

Ας δούμε λοιπόν κάποιες από τις δυσκολίες που παρουσιάζει ένα παιδί με ειδική μαθησιακή δυσκολία στους τομείς της ανάγνωσης, του γραπτού λόγου, των μαθηματικών, της κοινωνικοποίησης αλλά και της συμπεριφοράς

Ανάγνωση

• Αναγνωστικές δυσκολίες από την Ά κιόλας τάξη του Δημοτικού.
• Αδυναμία στην αποκωδικοποίηση και κατανόηση μεμονωμένων λέξεων.
• Δυσκολία στην κατανόηση κειμένου (φράσεις, προτάσεις, ιστορίες).
• Δυσκολία στην οπτική επεξεργασία των λέξεων.
• Δυσκολία στην περίληψη του νοήματος του κειμένου.
• Αδυναμία σύνδεσης ακουστικής (ήχου) και οπτικής αναπαράστασης (σύμβολο) ενός γράμματος.
• Πολλά και συχνά λάθη στη μεγαλόφωνη ανάγνωση.
• Δυσκολία στην αναγνώριση μικρών διαφορών ανάμεσα στις λέξεις.
• Δυσκολία στη σωστή προφορά μιας λέξης.
• Συχνά μπερδεύει λέξεις που έχουν ίδιο νόημα ή παρόμοια “εκφορά”.
• Δυσκολία στην δημιουργία μιας έστω και μικρής ιστορίας ή στην εξιστόρηση μιας εμπειρίας ή ανάμνησης του.
• Μπορεί να χρειαστεί αρκετό χρόνο για να μάθει το αλφάβητο, τα χρώματα, τα σχήματα ή κάποιο ποιηματάκι.
• Φτωχό λεξιλόγιο.
• Μπορεί να παρουσιάσει δυσλεξία.

Γραπτός Λόγος 

• Δυσκολεύεται γενικά στη γραφή, ειδικότερα στο λεξιλόγιο, τη γραμματική, τη στίξη και την ορθογραφία.
• Τείνει να χρησιμοποιεί ανεπαρκή σχεδιασμό και ελάχιστες γνωστικές στρατηγικές.
• Αντιστρέφει ή αντικαθιστά γράμματα.
• Το γραπτό του μπορεί να παρουσιάσει κακογραφία.
• Αδεξιότητα στο να κρατά σωστά το μολύβι.
• Προβλήματα στον οπτικο-κινητικό συντονισμό.
• Περιορισμένο λεξιλόγιο.
• Δυσκολία στη λεπτή κινητικότητα.
• Δυσκολία στην ακριβή αντιγραφή.
• Μπορεί να έχει προβλήματα οργάνωσης της σκέψης του ή της μελέτης του.
• Μπορεί να παρουσιάσει δυσγραφία.

Μαθηματικά

• Δυσκολία στην κατανόηση της έννοιας των αριθμών.
• Δυσκολία στη σειροθέτηση.
• Δυσκολία στην απομνημόνευση και στην επίλυση προβλημάτων.
• Αδυναμία σύγκρισης πραγμάτων και ταξινόμησης.
• Δυσκολεύεται ιδιαίτερα με τις έννοιες του χρόνου.
• Δυσκολεύεται πολύ στην επίλυση προβλημάτων που απαιτούν σύνθετη σκέψη και πολλά βήματα.
• Μπορεί να εμφανίσει δυσαριθμησία.

Κοινωνικοποίηση

• Δυσκολεύεται να κατανοήσει με ακρίβεια τα μη λεκτικά μηνύματα (χειρονομίες, εκφράσεις προσώπου).
• Μπορεί να έχει λίγες θετικές αλληλεπιδράσεις στο σχολείο.
• Δυσκολεύεται συχνά να κάνει φίλους και μπορεί να μοιάζει απομονωμένο.
• Πολλές φορές μπορεί να δυσκολεύεται με το μεταφορικό λόγο, τους ιδιωματισμούς, τα λογοπαίγνια και το σαρκασμό.
• Δυσκολία στο να ακολουθήσει τους κοινωνικούς κανόνες μιας συζήτησης.
• Καμιά φορά μπορεί να στέκεται πολύ κοντά στο συνομιλητή του.
• Μπορεί να έχει μια μη-λεκτική μαθησιακή δυσκολία.

Προσοχή – Συμπεριφορά

• Δυσκολεύεται να συμμετέχει σε μια εργασία για πολύ ώρα και να την ολοκληρώσει.
• Εμφανίζει έντονη κινητικότητα.
• Δεν μπορεί να κρατήσει εστιασμένη την προσοχή του σε κάτι για μεγάλο χρονικό διάστημα.
• Έχει φτωχή μνήμη.
• Δυσκολεύεται να ακολουθήσει οδηγίες.
• Μπορεί να εμφανίσει προβλήματα συμπεριφοράς στη τάξη.
• Συχνά φαίνεται ότι αργεί πολύ να ανταποκριθεί.
• Η ένας-προς-έναν διδασκαλία τον ωφελεί ιδιαίτερα.
• Μπορεί να έχει Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής-Υπερκινητικότητα (ΔΕΠ-Υ).

Από τα παραπάνω βλέπουμε ότι οι Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες ουσιαστικά αποτελούν μια “ομπρέλα” διαταραχών, η οποία περιλαμβάνει τη Δυσλεξία, τη Δυσαναγνωσία, τη Δυσγραφία, τη Δυσαριθμησία αλλά και τη Μη-Λεκτική Μαθησιακή Δυσκολία. Συχνά, παρατηρείται συνοσηρότητα με άλλες διαταραχές και κυρίως τη Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής-Υπερκινητικότητα.

Ελπίζω να το διαβάσετε όλο και πιο πολλοί έτσι ώστε πλέον να μην συγχέουμε τις μαθησιακές δυσκολίες με κάποια νοητική ή άλλη αναπηρία.